Wat zijn waterontharders en hoe werken ze?

Waterontharders zijn apparaten die ontworpen zijn om hard water om te zetten in zacht water door het verwijderen van mineralen zoals calcium en magnesium. Deze mineralen veroorzaken kalkaanslag in leidingen, op kranen en in huishoudelijke apparaten zoals wasmachines en waterkokers.

Het meest voorkomende type waterontharder werkt volgens het principe van ionenuitwisseling. Het systeem bevat een tank gevuld met harskorrels die geladen zijn met natriumionen. Wanneer hard water door deze hars stroomt, worden calcium- en magnesiumionen aangetrokken tot de hars en vervangen door natriumionen. Het resultaat is zachter water dat door het hele huis wordt verspreid.

Zodra de hars verzadigd raakt met calcium en magnesium, moet het systeem worden geregenereerd. Dit gebeurt automatisch bij moderne waterontharders. Tijdens de regeneratie spoelt het systeem de hars met een pekeloplossing (zout water), waardoor de calcium- en magnesiumionen worden verwijderd en vervangen door nieuwe natriumionen.

Verschillende types waterontharders voor thuisgebruik

Er zijn verschillende soorten waterontharders beschikbaar voor thuisgebruik, elk met eigen voor- en nadelen:

  • Zoutgebaseerde ionenwisselaars: Dit zijn de meest traditionele en wijdverspreide waterontharders. Ze gebruiken zout (natriumchloride) voor het regeneratieproces en zijn zeer effectief in het verwijderen van hardheid uit water.
  • Kaliumchloride systemen: Deze werken vergelijkbaar met zoutgebaseerde systemen maar gebruiken kaliumchloride in plaats van natriumchloride. Dit is een goede optie voor mensen die hun natriumconsumptie willen beperken.
  • Magneetontharders: Deze systemen maken gebruik van magneetvelden om de structuur van mineralen in water te veranderen zodat ze minder snel aanslag vormen. Ze verwijderen de mineralen niet daadwerkelijk uit het water.
  • Elektronische ontharders: Deze apparaten zenden elektronische pulsen uit die de lading van mineralen in water veranderen, waardoor ze minder geneigd zijn om aan oppervlakken te hechten.
  • Filtergebaseerde systemen: Deze systemen gebruiken speciale filters om hardheid te verminderen zonder gebruik van zout.

Bij het kiezen van een waterontharder is het belangrijk om rekening te houden met factoren zoals de hardheid van uw water, het waterverbruik van uw huishouden, en de beschikbare ruimte voor installatie.

Voordelen van een waterontharder in huis

Het installeren van een waterontharder voor thuisgebruik biedt talrijke voordelen die verder gaan dan alleen het voorkomen van kalkaanslag:

Verlengde levensduur van apparaten: Zacht water voorkomt kalkaanslag in wasmachines, vaatwassers, waterkokers en andere apparaten die water gebruiken. Dit verlengt hun levensduur aanzienlijk en vermindert reparatiekosten.

Besparing op schoonmaakmiddelen: Zacht water vormt gemakkelijker schuim met zeep en wasmiddelen. U heeft minder producten nodig om dezelfde reinigingsresultaten te bereiken, wat leidt tot kostenbesparingen.

Minder schoonmaakwerk: Zonder kalkaanslag op kranen, douchekoppen en tegels is schoonmaken sneller en eenvoudiger. De badkamer en keuken blijven langer schoon en glanzend.

Zachter wasgoed: Kleding gewassen met zacht water voelt zachter aan en blijft langer mooi. Harde mineralen in water kunnen textiel doen vervagen en stug maken.

Betere huidverzorging: Zacht water is milder voor de huid en kan helpen bij het verminderen van droogheid en irritatie. Het is ook beter voor het haar, dat glanzender en minder pluizig wordt na het wassen.

Installatie en onderhoud van waterontharders

De installatie van een waterontharder vereist meestal professionele hulp, hoewel sommige kleinere systemen door ervaren doe-het-zelvers kunnen worden geïnstalleerd. Het systeem wordt meestal geplaatst waar de waterleiding het huis binnenkomt, vaak in een kelder, garage of meterkast.

Een standaard installatie omvat:

  • Het aansluiten van de waterontharder op de hoofdwaterleiding
  • Het installeren van een bypass-systeem zodat water indien nodig om de ontharder heen kan worden geleid
  • Het aansluiten van de afvoer voor het spoelwater tijdens regeneratie
  • Het verbinden van de zoutcontainer met de harsbak

Voor optimale prestaties is regelmatig onderhoud essentieel:

  • Zout bijvullen: De zoutcontainer moet regelmatig worden bijgevuld, meestal elke 2-3 maanden afhankelijk van waterverbruik en waterhardheid.
  • Reinigen van de pekelcontainer: Eens per jaar moet de zoutbak worden gereinigd om zoutbruggen en afzettingen te verwijderen.
  • Controle van de hars: De harsbollen hebben een levensduur van ongeveer 10-15 jaar, waarna ze vervangen moeten worden.
  • Filters vervangen: Als uw systeem voorfilters heeft, moeten deze regelmatig worden vervangen volgens de aanbevelingen van de fabrikant.

Met het juiste onderhoud kan een waterontharder 10-20 jaar meegaan, waardoor het een waardevolle investering is voor uw huis.

Waterontharders en milieu-impact

Bij het overwegen van een waterontharder is het belangrijk om ook de milieuaspecten in acht te nemen. Traditionele zoutgebaseerde waterontharders hebben enkele milieueffecten die men moet afwegen tegen de voordelen:

Zoutverbruik: Conventionele waterontharders gebruiken aanzienlijke hoeveelheden zout, wat een impact heeft op productie en transport. Moderne systemen zijn echter steeds efficiënter en verbruiken minder zout.

Waterverbruik: Tijdens de regeneratiecyclus verbruiken waterontharders extra water. Nieuwere modellen zijn ontworpen om dit waterverbruik te minimaliseren.

Natriumafvoer: Het spoelwater van zoutgebaseerde ontharders bevat natrium dat in het afvalwatersysteem terechtkomt. In gebieden met gevoelige ecosystemen kan dit problematisch zijn.

Er zijn milieuvriendelijkere alternatieven beschikbaar:

  • Systemen met verminderd zoutverbruik door efficiëntere regeneratietechnologie
  • Kaliumchloride als alternatief voor natriumchloride
  • Magnetische of elektronische systemen die geen chemicaliën gebruiken
  • Template Assisted Crystallization (TAC) systemen die mineralen transformeren zonder ze te verwijderen

Bij het kiezen van een waterontharder kunt u vragen naar de eco-certificeringen en waterefficiëntieratings om een milieuvriendelijkere keuze te maken.